Điều trị ung thư đại trực tràng qua từng giai đoạn

Ung thư đại trực tràng xuất phát từ niêm mạc ruột già từ manh tràng đến bờ trên ống hậu môn nên 95% là ung thư biểu mô tuyến. Ngoài ra còn khoảng 5% ung thư xuất phát từ cơ thành ruột hoặc tổ chức lympho.

Hiện nay có 3 phương pháp chính  điều trị ung thư đại trực tràng  là phẫu thuật, háo trị và xạ trị. Nguyên tắc điều trị ung thư đại trực tràng dựa vào phẫu thuật là chính. Mỗi cuộc mổ triệt căn đều đòi hỏi cắt đoạn ruột đủ dài, rộng, ét hạch mạc treo đầy đủ sao cho không có tổ chức ung thư trên thành ruột, mô lân cận và hạch mạc treo. Khi chưa có di căn, điều trị hóa chất bổ trợ đối với một số ung thư đại trực tràng, tia xạ bổ trợ đối với một số ung thư đại trực tràng. Khi có di căn hạch và di căn xa đều cần điều trị hóa chất bổ trợ đối với cả đại tràng và trực tràng.

Điều trị ung thư đại trực tràng chưa di căn xa

Ung thư đại tràng phải: Cắt nửa đại tràng phải , cắt động mạch đại tràng phải trên, đại tràng phải giữa, hồi manh đại trực tràng tận gốc cùng với mạc treo ruột và hạch. Nối mỏm cắt hồi tràng với mỏm cắt đại tràng ngang tận- tận hoặc bên- bên.

Ung thư đại tràng trái: Cắt nửa đại tràng trái điển hình, cắt động mạch đại tràng trái trên, động mạch sigma tận gốc cùng với mạc treo ruột và hạch. Nối mỏm cắt đại tràng ngang với mỏm cắt trực tràng tận- tận hoặc bên- tận.

Điều trị ung thư đại trực tràng có di căn xa

Phẫu thuật mang tính tạm thời. Ung thư đại trực tràng còn cắt được nên cắt đoạn đại tràng, đưa hai đầu ra ngoài hoặc nối lại tùy khả năng. Ung thư đại trực tràng cao nên làm phẫu thuật Hartmann. Ung thư đại trực tràng thấp chỉ nên làm hậu môn nhân tạo đơn thuần. Sau mổ xem xét điều trị hóa chất nếu bệnh nhân dưới 70 tuổi, thể trạng khá. Điều trị triệu chứng nếu bệnh nhân trên 70 tuổi, thể trạng yếu.

Điều trị ung thư đại trực tràng có biến chứng tắc ruột

Tắc ruột do ung thư đại trực tràng thường bán cấp, nếu không nhạy cảm có thể bỏ xót, chẩn đoán muộn, bệnh nhân nhiễm độc dẫn đến suy kiệt. Về nguyên tắc phải mổ cấp cứu càng sớm càng tốt nhưng có tính đến giai đoạn bệnh.

Tắc ruột chưa di căn

Ung thư đại tràng phải có thể được mổ triệt căn bằng cắt nửa đại tràng phải, toàn bộ hạch và mạc treo tương ứng. Nối mỏm hồi tràng với mỏm tràng ngang. Miệng nối này ít khi bục vì thường được cấp máu tốt dù tình trạng tắc ruột.

Ung thư đại tràng trái và trực tràng: nhất thiết nên làm hậu môn nhân tạo càng gần thượng lưu khối u càng tốt để giải quyết tắc ruột. Sau 21 ngày, bệnh nhân hồi phục tốt sẽ được mổ phiên, mổ triệt căn như ở trường hợp chưa di căn.

Tắc ruột di căn

Không có khả năng điều trị triệt căn ung thư, chỉ nhằm giải quyết tắc ruột. Nếu u có khả năng cắt được dễ dàng nên cắt đoạn đại tràng có u , đưa 2 đầu ruột ra ngoài làm hậu môn nhân tạo. Ung thư đại tràng nhân sigma và trực tràng cao có thể làm phẫu thuật harmann. Ung thư trực tràng giữa, trực tràng thấp nên làm hậu môn nhân tạo. Nếu khối u khó cắt được thì  chỉ nên làm hậu môn nhân tạo đơn thuần. Sau mổ xem xét điều trị hóa chất nếu bệnh nhân dưới 70 tuổi, thể trạng khá. Điều trị triệu chứng nếu bệnh nahan trên 70 tuổi, thể trạng yếu.

Ung thư đại trực tràng có tiên lượng trung bình. Nếu được điều trị đầy đủ như trên, có thể sống thêm 5 năm tính chung cho các gia đoạn 42-44%, tính riêng cho  2 giai đoạn Dukes A và Dukes B là 65%. Hóa chất bổ trợ sau mổ  có thể kéo dài thời gian sống thêm so với mổ đơn thuần.