Dấu hiệu ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu và u tuyến giáp lành tính thường có biểu hiện giống nhau như xuất hiện khối u ở cổ, nổi hạch, bị khàn giọng, ho mạn tính, khó nuốt,… Điều này rất dễ khiến nhiều người chủ quan không đi khám khiến hiệu quả điều trị giảm sút. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn phân biệt hai bệnh lý này để điều trị kịp thời, đúng cách.
Tuyến giáp là một tuyến nội tiết nằm giữa cổ, gồm 2 thùy tuyến giáp kết nối với nhau qua eo giáp trạng. Tuyến giáp bao gồm 2 loại tế bào chính là tế bào C và tế bào nang giáp.
Tế bào C có chức năng tạo ra calcitonine – một loại hormone giúp kiểm soát việc sử dụng canxi của cơ thể. Tế bào nang giáp có chức năng tạo ra hormone giáp, điều khiển các quá trình chuyển hóa trong cơ thể. Ngoài ra còn có các tế bào như tế bào hỗ trợ và tế bào miễn dịch nhưng chúng ít phổ biến hơn.
Các loại u tuyến giáp khác nhau phụ thuộc vào sự phát triển của các tế bào khác nhau.
Ung thư tuyến giáp và u tuyến giáp lành tính có sự khác nhau cơ bản.
Ung thư tuyến giáp (u tuyến giáp ác tính) là hiện tượng những tế bào bình thường của tuyến giáp tăng sinh một cách bất thường và phát triển không tuân theo sự kiểm soát của cơ thể.
Theo thống kê của Globocan 2020, ung thư tuyến giáp nằm trong 10 bệnh ung thư thường gặp ở Việt Nam cũng như trên thế giới. Trong đó, tỷ lệ mắc mới là 5471 ca, với tỉ lệ tử vong là 642 ca. Trong 5 năm gần đây, tổng số ca mắc ung thư tuyến giáp ở mọi lứa tuổi là 16289 ca.
Ung thư tuyến giáp bao gồm 4 loại chính:
U tuyến giáp lành tính là sự phát triển bất thường của những khối u (bướu) chứa đầy chất rắn hoặc chất dịch lỏng trong tuyến giáp. Hầu hết u tuyến giáp là lành tính, chỉ có 5% là u tuyến giáp ác tính. Tỷ lệ mắc bệnh ở nữ giới cao hơn nam khoảng 3-5 lần.
Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, chiếm nhiều nhất là độ tuổi sau 30. Trẻ em và thanh thiếu niên chiếm tỷ lệ rất ít – khoảng 2%. U giáp lành tính là một bệnh lý không nguy hiểm đến tính mạng và đa số được chữa khỏi. Hiện nay, chưa có ghi nhận ca bệnh tử vong nào do u giáp lành tính.
Các yếu tố nguy cơ gây bệnh ung thư tuyến giáp (u giáp ác tính) có thể kể đến là:
Hiện nay, nguyên nhân chính gây bệnh u tuyến giáp vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, theo giới chuyên môn, một số yếu tố dưới đây có thể là nguyên nhân gây khởi phát hoặc làm trầm trọng thêm căn bệnh này.
Có thể thấy rằng, ung thư tuyến giáp là một căn bệnh nguy hiểm, nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời thì sẽ ảnh hưởng xấu tới tiên lượng sống của người bệnh.
U tuyến giáp lành tính có thể phát triển thành ung thư tuyến giáp được không?
Trên thực tế, tỷ lệ u tuyến giáp tiến triển thành ung thư tuyến giáp là rất thấp. Trong các bệnh liên quan đến tuyến giáp, chỉ có một số trường hợp có khả năng biến chứng thành ung thư tuyến giáp đó là: Viêm tuyến giáp, u tuyến giáp, bướu cổ. Theo thống kê cứ 5 người bị ung thư tuyến giáp có 1 người có tiền sử mắc các bệnh liên quan đến tuyến giáp.
Vì vậy, người bệnh không cần quá lo lắng nhưng cũng không được chủ quan mà hãy thường xuyên thăm khám bác sĩ để theo dõi bệnh. Để xác định chính xác khối u có tiến triển từ khối u lành tính thành ung thư tuyến giáp hay không, cần làm các xét nghiệm theo đúng quy trình.
Tìm hiểu thêm: Những dấu hiệu của bệnh ung thư tuyến giáp
Các biểu hiện của ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu và u tuyến giáp lành tính rất nghèo nàn, đôi khi khó phân biệt và dễ bị nhầm lẫn. Bảng so sánh dưới đây sẽ thể hiện sự khác nhau cơ bản về triệu chứng của hai bệnh lý này, giúp người bệnh nhận biết sớm tình trạng sức khỏe của mình:
Dấu hiệu ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu
Xuất hiện khối u vùng cổ thường là dấu hiệu sớm nhất để phát hiện các bệnh lý về tuyến giáp. Ở vùng trước cổ xuất hiện 1 hoặc nhiều khối u mà người bệnh có thể tự sờ thấy.
Trong trường hợp khối u có kích thước lớn, tốc độ phát triển nhanh, bờ khối u rõ, bề mặt nhẵn hoặc gồ ghề, di động theo nhịp nuốt. Khối u gây khó chịu và đau nhiều cho người bệnh thì đây chính là dấu hiệu nhận biết sớm ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu.
Bởi lẽ, tế bào ung thư rất nguy hiểm, chúng sinh sản và phát triển một cách nhanh chóng, không theo sự kiểm soát của cơ thể. Vì vậy kích thước khối u sẽ lớn rất nhanh. Ở giai đoạn muộn hơn, tính chất của khối u chắc hơn, khối u bám dính vào các tổ chức xung quanh và không còn di động theo nhịp nuốt.
U tuyến giáp
Ngược lại, nếu khối u có kích thước nhỏ, tốc độ phát triển chậm, di động theo nhịp nuốt, có tính chất rắn hoặc lỏng thì đây là dấu hiệu của u tuyến giáp lành tính.
Nổi hạch vùng cổ là triệu chứng điển hình để phân biệt u tuyến giáp lành tính và ung thư tuyến giáp. Hạch xuất hiện ở vùng cổ do nhiều nguyên nhân như tình trạng viêm nhiễm vùng đầu mặt cổ (viêm amidan, viêm họng, viêm mũi xoang)…
Tuy nhiên, khi khối u và hạch cùng lúc xuất hiện thì đây là dấu hiệu cảnh báo có nguy cơ cao là khối u ác tính và các tế bào ung thư đã xâm lấn sang hệ bạch huyết.
Người bệnh ung thư tuyến giáp thường xuất hiện các khối hạch. Các khối hạch này thường có tính chất nhỏ, mềm, xuất hiện cùng bên với khối u và di động theo nhịp nuốt. Do tế bào ung thư tuyến giáp di căn sang các cơ quan khác theo đường máu và bạch huyết nên thường xuất hiện hạch sớm. Trong khi đó, u tuyến giáp lành tính thường hiếm xuất hiện hạch.
Triệu chứng khàn giọng ở cả hai căn bệnh u tuyến giáp lành tính và ung thư tuyến giáp thường rất khó để phân biệt, vì khàn giọng đều không rõ nguyên nhân và không thuyên giảm sau vài tuần.
Lý giải cho hiện tượng này là do các dây thần kinh thanh quản kiểm soát các cơ mở và đóng dây thanh âm, nằm ngay phía sau tuyến giáp. Khi có khối u ở vị trí tuyến giáp thì các dây thần kinh này sẽ bị chèn ép dẫn đến bị khàn tiếng khi nói, làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
Tình trạng khàn giọng ở bệnh nhân ung thư tuyến giáp sẽ nặng hơn u tuyến giáp lành tính do khối u ung thư phát triển nhanh và ngày càng lớn dần.
Tương tự với triệu chứng khàn tiếng, ho mạn tính ở ung thư tuyến giáp và u tuyến giáp lành tính đều có dấu hiệu ho khan kéo dài không rõ nguyên nhân, ho không kèm theo sốt, nôn, có đờm hay kèm theo các bệnh lý về viêm nhiễm khác.
Tuy nhiên, tình trạng ho ở bệnh nhân ung thư tuyến giáp thường nặng hơn so với u tuyến giáp lành tính do tính chất của tế bào ung thư. Ho trong ung thư tuyến giáp không lây, kéo dài rất lâu khiến người bệnh lo lắng.
Triệu chứng nuốt khó, đau ở cổ họng gần như không có sự khác biệt về biểu hiện trong bệnh lý u tuyến giáp lành tính và dấu hiệu ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu. Bệnh nhân đều cảm thấy đau trong vùng cổ họng. Khi nuốt thức ăn cảm thấy bị nghẹn, khó nuốt khi tiêu hóa thức ăn. Người bệnh ung thư tuyến giáp sẽ bị nặng hơn người mắc u giáp lành tính.
Nguyên nhân dẫn đến triệu chứng này là khi có khối u ở vị trí tuyến giáp, khối u to và phát triển sẽ chèn ép thực quản gây cảm giác khó nuốt và nuốt nghẹn. Bên cạnh đó, khối u còn có thể chèn ép và kích thích đám rối thần kinh ở cổ, làm cho người bệnh có cảm giác đau và căng tức trong họng.
Triệu chứng của khối u tuyến giáp rất nghèo nàn và phát triển một cách thầm lặng nên người bệnh thường khó phát hiện sớm. Thông thường khối u tuyến giáp được phát hiện khi bệnh nhân đi khám định kỳ hoặc qua siêu âm.
Để xác định chính xác căn nguyên của khối u, tính chất của khối u là u lành tính hay u ác tính thì cần phải khám tuyến giáp và làm thêm một số xét nghiệm. Chẩn đoán và điều trị sớm u tuyến giáp sẽ tăng khả năng khỏi bệnh, kể cả u giáp lành tính hay u ác tính.
Một số phương pháp lâm sàng và xét nghiệm chỉ định để chẩn đoán khối u tuyến giáp bao gồm:
Bác sĩ sẽ trực tiếp nhìn, sờ nắn tuyến giáp để phát hiện bất thường và xác định vị trí khối u. Bệnh nhân sẽ phải thực hiện động tác nuốt để đánh giá sự di động của khối u.
Nếu khối u lớn,cứng, bờ rõ, di động theo nhịp nuốt thì có thể là ung thư tuyến giáp. Còn nếu khối u nhỏ, có tính chất rắn hoặc lỏng, di động theo nhịp nuốt thì đó là u tuyến giáp lành tính. Để xác định chính xác hơn thì cần thực hiện các xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh tiếp theo.
Xét nghiệm này để đánh giá chức năng sản xuất hormone của tuyến giáp bao gồm định lượng thyroxine, tridothyronine (T3,T4) và định lượng hormone kích thích tuyến giáp (TSH).
Mục đích của xét nghiệm là tìm dấu ấn nghi ngờ ung thư tuyến giáp hoặc các bệnh tuyến giáp khác như u giáp, cường giáp hoặc suy giáp…. Xét nghiệm này không có ý nghĩa trong việc chẩn đoán chính xác ung thư tuyến giáp.
Siêu âm là hình thức sử dụng sóng âm có tần số cao để định hình hình dạng, kích thước và cấu trúc của khối u nhỏ. Giúp phân biệt được cấu trúc nang hoặc u đặc hoặc xác định được sự hiện diện của tế bào đa nhân trong tuyến giáp.
Hình ảnh siêu âm cảnh báo ung thư tuyến giáp thể hiện thông qua các nốt tuyến giáp với tính chất: khối giảm âm, bờ khối không đều, tăng sinh mạch trong khối, trục dài vuông góc với mặt da, hạch tròn vùng cổ… Để xác định chính xác bệnh ung thư tuyến giáp, cần kết hợp siêu âm với sinh thiết, chọc hút tế bào kim nhỏ.
Hình ảnh siêu âm thể hiện u lành tuyến giáp khi: kích thước khối u nhỏ, có tính chất rắn hoặc lỏng, di động.
Mục đích để phân biệt u giáp lành tính hay u giáp ác tính (Xét nghiệm quyết định của chẩn đoán). Xét nghiệm này còn được gọi là sinh thiết, được sử dụng để đánh giá tế bào ung thư có tồn tại trong khối u hay không.
Kết quả chọc hút tế bào bằng kim nhỏ sẽ giúp phát hiện ra: nhân giáp lành tính, nhân giáp ác tính hoặc nghi ngờ ác tính, nhân không xác định.
Đây là xét nghiệm giúp khẳng định thêm tính chất của khối u. Đồng vị phóng xạ iốt được tiêm vào tĩnh mạch cánh tay của bệnh nhân. Sau đó máy ảnh sẽ ghi lại được vị trí các nốt nóng (các khối u sản sinh hormone tuyến giáp ngoại lai) hoặc các nốt lạnh (xuất hiện dưới dạng khuyết hoặc lỗ hổng). Hầu hết các nốt nóng là lành tính, sự hiện diện của nốt lạnh có khả năng gây ung thư.
Dưới đây là một số phương pháp chính khi điều trị ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu:
Một số phương pháp điều trị u tuyến giáp lành tính bao gồm:
Các biện pháp phòng ngừa ung thư tuyến giáp:
Các biện pháp phòng ngừa u tuyến giáp lành tính bao gồm:
Hy vọng những thông tin hữu ích trên đã giúp bạn phân biệt được dấu hiệu ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu và u tuyến giáp lành tính. Từ đó có cách xử lý và phòng ngừa phù hợp. Khi nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào của tuyến giáp, bạn nên đến bác sĩ để được thăm khám và điều trị. Nếu cần tư vấn, bạn vui lòng liên hệ hotline của Bệnh viện Ung bướu Hưng Việt: 024 6250 0707.
Bài viết trên chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán và điều trị y khoa.
Nhân kỷ niệm ngày Phụ nữ Việt Nam 20/10 và hưởng ứng tháng hành động…
Ngày 30/7/2015 Ban lãnh đạo cùng CBNV Ngân Hàng TMCP Bưu Điện Liên Việt đã…
Ngày 19/7/2015, Bệnh viện Ung bướu Hưng Việt phối hợp với Trung tâm Thông tin,…
Tiếp nối hoạt động thăm khám bệnh cho thương binh, bệnh binh...những người có công…
Đây là hoạt động “Uống nước nhớ nguồn" ý nghĩa, chăm sóc sức khỏe cộng…
Nằm trong chương trình tặng 200 suất khám phát hiện sớm ung thư của bệnh…
This website uses cookies.