Nang đơn thận

5/5 - (3 bình chọn)

Hầu hết những người bị nang đơn thận không biết mình đang mắc bệnh, ngoại trừ những trường hợp thăm khám bệnh định kỳ hoặc xuất hiện tình trạng bất thường khi nang đơn thận quá lớn. Một người có thể xuất hiện nhiều nang trên một quả thận, hoặc xuất hiện trên cả hai quả thận.

1. Nang đơn thận là gì?

Nang thận (Kidney cyst hay Renal cyst) bản chất là các túi chứa dịch (nước) được hình thành ở nhu mô thận. Cấu trúc nang thận thường tròn đều với thành nang thận mỏng là một lớp tế bào có khả năng tiết dịch vào trong lòng nang, nên được gọi là nang thận dạng đơn giản (Simple kidney cysts). Đôi khi nang thận có cấu trúc phức tạp hơn (Complex cysts) như nang thận có thành dày, có vách, dịch trong nang đặc. Nhiều bác sĩ gọi thành “u nang” là không đúng bản chất, làm cho người bệnh lo lắng do dễ liên tưởng tới bệnh lý có khối u (tumor).

Nang này là bệnh lý lành tính thường gặp về thận, không ảnh hưởng đến chức năng của thận. Tuy nhiên, nhiều trường hợp nang thận sẽ tăng dần kích thước theo thời gian, khi kích thước nang thận quá lớn sẽ gây giảm chức năng hoạt động của thận, cần theo dõi sức khỏe và thăm khám định kỳ để tầm soát.

Nguyên nhân: Nếu như bệnh lý thận đa nang thì nguyên nhân là do tổn thương gen, tức là bệnh có tính chất di duyền theo nhiễm sắc thể thường (ở trẻ em thường gặp gen lặn, ở người trưởng thành thường gặp gen trội). Còn bệnh lý nang đơn thận (Simple kidney cysts) nguyên nhân còn chưa được biết rõ và không có tính chất di truyền. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng tỉ lệ tăng dần theo tuổi, hoặc gặp ở những người có bệnh thận mạn tính và suy thận mạn.

2. Nang thận có biểu hiện triệu chứng như thế nào

Thông thường nang đơn thận tăng kích thước chậm và không có biểu hiện triệu chứng, chỉ được phát hiện tình cờ khi làm siêu âm ổ bụng. Hiếm khi nang đơn thận có biểu hiện triệu chứng. Tuy nhiên, khi nang đủ lớn có thể gây ra một số triệu chứng sau:

Đau vùng thắt lưng
Tức nặng vùng thắt lưng
Nang nhiễm trùng gây sốt
Có thể sờ thấy khối u ở bụng nếu nang thận quá to
Do xuất hiện u nang nên có khối phồng lên ở bụng
Vùng hông lưng bị đau hoặc khó chịu
Nước tiểu có máu
Thường xuyên đi tiểu
Tăng huyết áp

Một số trường hợp mắc nang thận suốt cả đời mà không biết bản thân mắc bệnh bởi triệu chứng bệnh khá nghèo nàn và ở mức độ nhẹ.

Nang thận cũng hiếm khi bị vỡ, có thể do nang quá lớn và khi người bệnh có chấn thương, chẳng hạn như:

Xuất hiện chảy máu trong nang
Nang bị nhiễm trùng
Nang bị vỡ
Nang ung thư hóa

3. Nang đơn thận có nguy hiểm hay không?

Nang đơn thận là bệnh lý lành tính cũng không phải là khối u, nên chỉ cần khám và theo dõi định kỳ 1 năm/lần khi người bệnh đi kiểm tra sức khỏe định kỳ. Cần khám sớm hơn nếu có biểu hiện nghi ngờ nang thận có biến chứng.

Ở những người có cấu trúc thận bình thường thì nang đơn thận dù có kích thước lớn cũng khó có khả năng gây suy thận.

Nếu nang thận có cấu trúc phức tạp thì có nguy cơ tuy ít gặp là ung thư hóa nên nang thận phức tạp cần được bác sĩ theo dõi chặt chẽ hơn cũng như cần phân biệt nang thận phức tạp lành tính với khối u thận và nang ung thư hóa.

Trường hợp cả hai thận có nhiều nang (trên 3 nang/thận) thì cần theo dõi và phân biệt bệnh lý thận nhiều nang đơn với chẩn đoán bệnh thận đa nang (Polycystic kidney disease – PKD). Tất nhiên nếu là PKD thì thường thận sẽ tăng kích thước, còn nang đơn thận hoặc nhiều nang đơn thì thận không tăng kích thước (có thể tăng kích thước nếu đo cả nang thận), thậm chí là thận teo nhỏ nếu có suy thận mạn. Một bệnh lý thận có nang khác có thể gặp ở trẻ em là bệnh lý thận loạn sản nhiều nang (Multicystic dysplastic kidney) do bất thường bẩm sinh tạo thành nang thận từ thời kỳ bào thai.

[Những điều nên lưu ý] Kiến thức ung thư thận

4. Chẩn đoán bệnh nang đơn thận như thế nào ?

Để chẩn đoán nang thận chỉ cần siêu âm ổ bụng hay siêu âm hệ tiết niệu với bác sĩ làm siêu âm đủ kinh nghiệm và cẩn thận. Chụp niệu đồ tĩnh mạch (chụp U.I.V), chụp cắt lớp vi tính (CT scan) hoặc chụp cộng hưởng từ (chụp MRI) được các bác sĩ chỉ định trong những trường hợp đặc biệt, cần thăm dò sâu hơn.

5. Nang đơn thận có cần điều trị không?

Nang đơn thận đặc biệt nang có kích thước nhỏ không cần điều trị và cũng không có thuốc điều trị. Thực tế cũng có thuốc được chứng minh làm chậm tiến trình phát triển nang thận nhưng hiện nay mới được cân nhắc chỉ định cho bệnh lý thận đa nang.
Chỉ định điều trị được đặt ra với những trường hợp nang thận có kích thước lớn (thường trên 6 cm) hoặc nang thận có biến chứng.
Xử lý nang đơn thận không có biến chứng có thể bằng kỹ thuật can thiệp tối thiểu như gây tê tại chỗ và chọc hút hoặc dẫn lưu dịch nang thận dưới hướng dẫn của siêu âm kết hợp tiêm cồn tuyệt đối gây xơ hóa thành nang nhằm giảm thiểu tái phát dịch nang thận. Có thể xử lý triệt để hơn bằng cách phẫu thuật cắt nang (hiện nay chủ yếu là phẫu thuật nội soi) nhưng cần thời gian nằm viện dài hơn và tốn kém hơn so với chọc hút nang thận.