5+ phương pháp điều trị ung thư tuyến giáp thể biệt hóa

Ung thư tuyến giáp thể biệt hóa gồm có ung thư tuyến giáp thể nhú (chiếm 80 – 90%) và ung thư tuyến giáp thể nang (chiếm khoảng 10 – 20% còn lại). 5 phương pháp chính được bác sĩ sử dụng trong điều trị ung thư tuyến giáp thể biệt hóa hiện nay gồm: Phẫu thuật, liệu pháp nội tiết tố, xạ trị trong I-131, xạ trị ngoài và liệu pháp nhắm mục tiêu.

Có thể bạn quan tâm: Ung thư tuyến giáp thể nhú và cách điều trị

1. Điều trị ung thư tuyến giáp thể biệt hóa bằng phẫu thuật

Có nhiều quan điểm khác nhau về phương pháp phẫu thuật trong điều trị ung thư tuyến giáp thể biệt hóa. Tuy nhiên, khuyến cáo bước đầu trong điều trị ung thư tuyến giáp thể biệt hóa là phẫu thuật cắt gần toàn bộ hoặc toàn bộ tuyến giáp, trừ các trường hợp ung thư tuyến giáp thể nhú kích thước nhỏ và khu trú ở một bên thùy giáp hoặc ung thư tuyến giáp biệt hóa thể ẩn.

Người bệnh cần thiết thực hiện phẫu thuật cắt gần toàn bộ hoặc toàn bộ tuyến giáp nếu có chỉ định điều trị với liệu pháp xạ trị I-131.

Nếu như trước đây, điều trị ung thư tuyến giáp được phẫu thuật nạo vét hạch cổ triệt để  thì hiện nay đã được thay thế bằng phương pháp nạo vét hạch cổ biến đổi, nghĩa là chỉ loại bỏ các hạch di căn. Các vị trí hạch di căn được nạo bỏ gồm: hạch cổ, hạch cạnh khí quản, chuỗi hạch cảnh và hạch trung thất trên.

Phẫu thuật là phương pháp điều trị đầu tiên đối với ung thư tuyến giáp thể biệt hóa. Tùy theo kích thước của khối u, mức độ di căn và độ tuổi của bệnh nhân mà bác sĩ sẽ chỉ định 1 trong 3 loại phẫu thuật dưới đây:

• Cắt bỏ thùy giáp: Được sử dụng khi khối u có kích thước dưới 1cm và chỉ có ở 1 bên của tuyến giáp hoặc khối u từ 1-4cm nhưng vẫn nằm ở trong tuyến giáp. Bệnh nhân có thể bị cắt bỏ 1 hoặc cả 2 bên thùy giáp của tuyến giáp.
• Cắt toàn bộ tuyến giáp: Phẫu thuật loại bỏ toàn bộ tuyến giáp được chỉ định đối với các trường hợp sau:
  • Ung thư tuyến giáp thể nhú có đầy đủ các đặc điểm sau: Khối u ≥4 cm; khối u có xâm lấn ra bên ngoài tuyến giáp; di căn hạch, di căn xa; khối u ở cả 2 thùy tuyến giáp, có tiền sử chiếu xạ.
  • Ung thư tuyến giáp thể nang: Hầu hết các trường hợp ung thư tuyến giáp thể nang đều có chỉ định phẫu thuật cắt hoàn toàn tuyến giáp. Ngoại trừ các trường hợp ung thư tuyến giáp thể nang không xâm lấn với các đặc điểm nhân giống thể nhú (NIFTP) hoặc xâm nhập mạch tối thiểu (1-4 ổ xâm nhập mạch).
• Nạo vét hạch cổ: Các trường hợp được chỉ định nạo vét hạch cổ tương tự như phẫu thuật cắt toàn bộ tuyến giáp.

Với bệnh nhân ung thư tuyến giáp thể biệt hóa, nếu phát hiện bệnh khi kích cỡ khối u chỉ 2mm thì chỉ cần phẫu thuật cắt một bên thùy giáp có ung thư, thùy còn lại vẫn hoạt động bình thường. Lúc này khả năng chữa khỏi là gần 100%.

Trường hợp khối u to hơn thì cần thực hiện phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp kết hợp cùng xạ trị I-131. Lúc này khả năng chữa khỏi bệnh là khoảng 80-90% nhưng bệnh nhân cần phải uống thuốc hormone tuyến giáp đến hết cuộc đời.

Trước khi phẫu thuật tuyến giáp, người bệnh cần nhịn ăn tối thiểu 8 tiếng; không uống nước trước giờ mổ tối thiểu 4 tiếng; tháo bỏ hết tư trang và răng giả. Sau phẫu thuật nên tránh làm ướt băng vết mổ; không mang vác vật nặng khoảng 2 tuần sau phẫu thuật; ăn thức ăn loãng, mềm dễ tiêu hóa; vận động nhẹ nhàng, uống nhiều nước…

2. Liệu pháp nội tiết tố điều trị ung thư tuyến giáp thể biệt hóa

Liệu pháp nội tiết tố hay còn gọi là điều trị hormone tuyến giáp. Tất cả các bệnh nhân sau khi phẫu thuật ung thư tuyến giáp cần uống thuốc hormone tuyến giáp trọn đời theo hướng dẫn của bác sĩ. Tuy nhiên, với bệnh nhân ung thư tuyến giáp thể biệt hóa, liều hormon tuyến giáp có thể dùng cao hơn (100-200 µg/ngày).

Liệu pháp hormone tuyến giáp được dùng cho bệnh nhân sau phẫu thuật cắt toàn bộ tuyến giáp và không thể thực hiện khi bệnh nhân đang điều trị xạ trị I -131. Hai loại thuốc hormone tuyến giáp được sử dụng là levothyroxin hoặc liothyronin. Mục đích là để thay thế hoạt động của tuyến giáp đã cắt bỏ, ức chế TSH, đè nén các tế bào ung thư còn sót lại và ngăn chặn nguy cơ tái phát.

Levothyroxin hoặc liothyronin được cung cấp cho bệnh nhân dưới dạng viên uống, mỗi ngày uống 1 lần. Với vai trò một liệu pháp điều trị kết hợp, hormon tuyến giáp thay thế có tác dụng tăng tỷ lệ sống cho bệnh nhân ung thư tuyến giáp thể biệt hóa và giảm tỷ lệ tái phát.

Lưu ý: Bệnh nhân cần thông báo cho bác sĩ về các loại thuốc đang sử dụng cũng như tình trạng dị ứng thuốc trước khi thực hiện điều trị.

Sau khi uống thuốc hormone tuyến giáp, người bệnh nên uống nhiều nước và thuốc bổ gan để làm giảm các tác dụng phụ như nóng trong người, sụt cân, tim đập nhanh, hồi hộp…

Xem ngay: Hệ thống các loại thuốc chữa ung thư tuyến giáp

3. Xạ trị ung thư tuyến giáp thể biệt hóa

Xạ trị điều trị ung thư tuyến giáp thể biệt hóa gồm có 2 phương pháp là xạ trị trong I – 131 và xạ trị ngoài. Cụ thể từng phương pháp như sau:

3.1. Xạ trị I-131

Điều trị bằng xạ trị iốt 131 được chỉ định chủ yếu cho các trường hợp ung thư tuyến giáp thể biệt hóa. Bởi các tế bào ung thư của thể biệt hóa có khả năng hấp thụ i-ốt tốt nên cho hiệu quả điều trị cao.

Mục đích của phương pháp xạ trị I-131 trong điều trị ung thư tuyến giáp thể biệt hóa là để tiêu diệt tế bào ung thư còn sót lại sau phẫu thuật và điều trị các ổ di căn ung thư xa tại hạch, phổi, xương…

Xạ trị I-131 được sử dụng khi bệnh nhân ung thư tuyến giáp thể biệt hóa có một trong các biểu hiện sau: Khối u lớn hơn 4cm; ung thư di căn đến các hạch bạch huyết ở cổ; ung thư ác tính, ung thư tái phát, ung thư đã di căn xa đến các cơ quan, bộ phận khác trong cơ thể.

Phụ nữ đang có thai tuyệt đối không được sử dụng iốt phóng xạ dù là loại 123 hay 131 để chẩn đoán hay điều trị. Nguyên nhân là bởi hóa chất iod có thể làm phá huỷ tuyến giáp của thai nhi (suy giáp), tăng nguy cơ ác tính và chậm phát triển trí tuệ ở trẻ sơ sinh.

Điều trị I-131 lần đầu tiên được thực hiện sau mổ 4-6 tuần khi TSH ≥ 30µIU/l. Liều điều trị xạ trị I-131 trong từng trường hợp cụ thể như sau:

• Loại bỏ mô giáp sót: 30-100 mCi.
• Ung thư đã di căn: 125-150 mCi.
• Ung thư đã di căn xa: 150 – 200 mCi.
• Trẻ em: Dùng liều 1 mCi /kg cân nặng.
• Tổng liều điều trị I-131: Khoảng 1200 -1500 mCi.

Cách thực hiện xạ trị  I-131 như sau: Bác sĩ cho bệnh nhân sử dụng thuốc sốc, chống nôn trước khi điều trị I-131 khoảng 15-20 phút. Sau đó cho bệnh nhân uống I-131 theo liều lượng đã chuẩn bị sẵn.

Về thời gian điều trị ung thư tuyến giáp bằng phương pháp xạ trị, bệnh nhân ung thư tuyến giáp thể biệt hóa cần thực hiện xạ trị  I-131 từ khoảng 4-6 đợt. Trường hợp bệnh nhân uống liều phóng xạ I-131 trên 30mCi sẽ cần điều trị nội trú, cách ly 2 ngày và theo dõi tại bệnh viện. Ngược lại, người bệnh uống liều dưới 30mCi được điều trị ngoại trú và cách ly tại nhà. Sau khi uống phóng xạ, người bệnh cần tái khám định kỳ  từ 3-6 tháng.

Liệu pháp iốt phóng xạ I-131 giúp cải thiện tỷ lệ sống sót của bệnh nhân ung thư tuyến giáp dạng nang và nhú đã lan đến cổ hoặc các bộ phận khác trong cơ thể. Trường hợp thực hiện xạ trị 131 ở giai đoạn 2, khả năng chữa khỏi khoảng 80-90%; con số này ở giai đoạn 4 là dưới 50%.

Lưu ý: Trước khi điều trị phóng xạ I-131, bệnh nhân cần hạn chế ăn Iốt; nhập viện khoảng 2 – 3 ngày mỗi đợt; tạm thời ngừng uống thuốc thay thế hormone tuyến giáp.

Sau khi điều trị, ngoài việc cần tuân thủ việc cách ly, người bệnh nên ăn đồ ăn mềm, lỏng để dễ nuốt và dễ tiêu hóa; đặc biệt, phụ nữ cần sử dụng biện pháp tránh thai ít nhất 1 năm sau khi xạ trị I-ốt 131.

Có thể bạn quan tâm: [TƯ VẤN] Ung thư tuyến giáp uống I-131 có khỏi không?

3.2. Xạ trị ngoài

Xạ trị ngoài là phương pháp dùng tia X với mức năng lượng cao chiếu trực tiếp vào cơ thể để tiêu diệt các tế bào ung thư. Nguyên tắc cần nắm rõ trong điều trị xạ trị ngoài ung thư tuyến giáp thể nhú là liệu pháp xạ trị ngoài không thể thay thế cho phương pháp phẫu thuật. Tức là liệu pháp này chỉ được thực hiện khi tất cả các khối u ung thư tuyến giáp thể nhú ở cổ đã được loại bỏ hoàn toàn.

Đối với ung thư tuyến giáp thể nhú, không phải lúc nào liệu pháp xạ trị ngoài cũng được chỉ định và sử dụng. Xạ trị ngoài chỉ được chỉ định khi bệnh nhân điều trị i ốt phóng xạ 131 không hiệu quả hoặc các tế bào ung thư đã di căn đến nhiều hạch bạch huyết và các bộ phận quan trọng như thực quản, khí quản.

Để thực hiện xạ trị ngoài, người bệnh cần nằm cố định trên bàn xạ theo hướng dẫn của bác sĩ. Máy xạ sẽ di chuyển liên tục và xung quanh vị trí của người bệnh để tìm đến các khối u trong cơ thể người bệnh.

Thời gian xạ trị ngoài là từ khoảng 10-15 lần. Khả năng chữa khỏi và sống sót của bệnh nhân sau khi xạ trị ngoài không cao, chỉ dưới 50%.

Trước khi thực hiện xạ trị ngoài, người bệnh cần ăn uống đủ chất và đa dạng để tăng cường thể lực; không để xảy ra viêm nhiễm cục bộ; chuẩn bị tâm lý thật tốt. Sau khi thực hiện cần theo dõi biến đổi của cơ thể, thoa kem dưỡng để phục hồi các vùng da bị tổn thương trong quá trình xạ trị.

4. Liệu pháp nhắm mục tiêu điều trị ung thư tuyến giáp thể biệt hóa

Liệu pháp nhắm mục tiêu là phương pháp điều trị nhắm vào các gen, protein hoặc các mô cụ thể mà chúng góp phần vào sự phát triển và sinh tồn của ung thư; với mục tiêu ngăn chặn khối u phát triển và lan rộng.

Bệnh nhân ung thư tuyến giáp thể biệt hóa được chỉ định sử dụng liệu pháp nhắm mục tiêu khi điều trị bằng iốt phóng xạ 131 không còn hiệu quả.

Các loại thuốc nhắm mục tiêu được sử dụng trong điều trị gồm: Lenvatinib (Lenvima) và Sorafenib (Nexavar). 2 loại thuốc này đều thuộc nhóm ức chế kinase, có tác dụng ngăn chặn các mạch máu mới tới các khối u để ngăn chặn các khối u phát triển. Đồng thời nhắm vào một số protein giúp tế bào ung thư thường phát triển.

Có hai cách thực hiện liệu pháp nhắm mục tiêu là thuốc dùng theo đường uống và thuốc dùng theo đường truyền tĩnh mạch. Tuy nhiên, liệu pháp này rất ít được sử dụng vì không có hiệu quả nếu khối u không đáp ứng với thuốc, do đó thời gian điều trị ung thư tuyến giáp bằng thuốc mang tính chất tạm thời.

5. Tiên lượng ung thư tuyến giáp thể biệt hóa

Nếu được phát hiện sớm và được điều trị kịp thời, đúng cách, ung thư tuyến giáp thể biệt hóa có thể chữa khỏi. Thống kê Hiệp hội ung thư Hoa Kỳ cho thấy, ung thư tuyến giáp thể biệt hóa là bệnh có tiên lượng rất tốt. Tỷ lệ sống sau 5 năm của bệnh nhân ung thư tuyến giáp thể biệt hóa được thể hiện qua bảng sau:

	Ung thư tuyến giáp thể biệt hóa giai đoạn I	Ung thư tuyến giáp thể biệt hóa giai đoạn II và III	Ung thư tuyến giáp thể biệt hóa giai đoạn IV
Ung thư tuyến giáp thể nhú	Gần 100%	Khoảng 90%	Khoảng 76%
Ung thư tuyến giáp thể nang	Gần 100%	Khoảng 97%	Khoảng 64%

Lưu ý: Những con số này dựa trên những người được chẩn đoán mắc bệnh ung thư tuyến giáp từ năm 2010 đến năm 2016. Để được đánh giá chi tiết, bạn cần đến trực tiếp thăm khám bác sĩ.

Trên đây là 5 phương pháp điều trị ung thư tuyến giáp thể biệt hóa phổ biến và hiệu quả hiện nay. Ung thư tuyến giáp thể biệt hóa có tiên lượng tốt nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Điều quan trọng nhất là bệnh nhân cần tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ và giữ tinh thần lạc quan nhất có thể.

Bài viết trên chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.