Tại sao xét nghiệm HPV lại quan trọng?

5/5 - (4 bình chọn)

HPV là viết tắt của Human Papilloma Virus – virus gây u nhú ở người. Có khoảng 100 loại HPV ảnh hưởng đến các bộ phận khác nhau của cơ thể. Khoảng 40 loại HPV có thể gây ra các bệnh về đường sinh dục bao gồm: Âm hộ, âm đạo, cổ tử cung, dương vật, bìu, cũng như trực tràng và hậu môn,… Trong số đó, khoảng 15 loại được coi là có “nguy cơ cao” dẫn đến ung thư cổ tử cung. (1) do đó, Test HPV hay còn gọi là xét nghiệm HPV đóng vai trò quan trọng và là hoạt động cần thiết để giúp phát hiện các tế bào tiền ung thư hoặc ung thư.

1. HPV là gì?

HPV là viết tắt của vi-rút papilloma ở người và là bệnh nhiễm trùng phổ biến với hơn 100 biến thể. Nhiều biến thể trong số này gây ra mụn cóc ở bàn tay hoặc bàn chân, do vi-rút sống bên trong các tế bào biểu mô được tìm thấy trên bề mặt da. Tuy nhiên, cũng có nhiều tuýp xâm nhập vào cơ thể thông qua quan hệ tình dục, và làm nhiễm trùng các khu vực sinh dục, gây ra mụn cóc sinh dục. Hầu hết những người trưởng thành có quan hệ tình dục sẽ bị nhiễm một loại HPV nào đó vào một thời điểm nào đó trong đời. Tuy không phải tất cả các tuýp HPV đều có nguy cơ cao nhưng một số tuýp là nguyên nhân gây ung thư cổ tử cung.

Người ta chia virus HPV sinh dục thành 2 nhóm:

Nhóm nguy cơ thấp: Thường gặp nhất là các chủng 6 và 11 – Gây nên sùi mào gà sinh dục.
Nhóm nguy cơ cao: Các chủng thường gặp nhất là 16, 18, 31, 33 và 45. Gây ra các tổn thương: CIN (tân sinh tế bào bất thường trong biểu mô cổ tử cung) Ung thư cổ tử cung, âm đạo, hậu môn, dương vật, thanh quản, …

2. Triệu chứng của nhiễm HPV

Nhiều người bị nhiễm HPV mà không hề biểu hiện bất kỳ triệu chứng nào, cụ thể:

Mụn cóc sinh dục có thể xuất hiện xung quanh bộ phận sinh dục, và là tổn thương bằng phẳng hoặc trông giống súp lơ, có thể gây ngứa nhưng thường không gây đau
Mụn cóc thông thường là vết sưng sần sùi ở bàn tay hoặc ngón tay, và có thể gây đau
Mụn cóc ở bàn chân là những vết sưng cứng trên bàn chân, có thể gây đau

3. Tại sao xét nghiệm HPV lại quan trọng?

Những năm gần đây, xét nghiệm HPV đã được chứng minh là công cụ tầm soát tốt hơn so với xét nghiệm phết tế bào cổ tử cung, và hiện được khuyến nghị cho phụ nữ từ 30 tuổi trở lên với chu kỳ 3 – 5 năm.

Ung thư cổ tử cung do các phân tuýp HPV có nguy cơ cao gây ra, việc tầm soát HPV cho phép tiến hành can thiệp sớm hơn. Những thay đổi tiền ung thư có thể dễ dàng điều trị, và việc điều trị sớm không chỉ có thể cứu sống bệnh nhân mà còn bảo toàn được tử cung cho bệnh nhân đó.

Vì sao khám sàng lọc ung thư cổ tử cung lại quan trọng ?

4. Các xét nghiệm HPV hiện nay

Xét nghiệm Pap (Papanicolaou) test phết mỏng cổ tử cung: Phết tế bào thu được từ cổ tử cung lên lam kính, nhuộm và soi dưới kính hiển vi. Pap test giúp tầm soát tổn thương sớm tại cổ tử cung do nhiễm HPV định kỳ hàng năm, nếu kết quả âm tính trong ba năm liên tiếp thì chỉ cần làm lại mỗi ba năm.

Xét nghiệm sinh học phân tử: Phát hiện đoạn gen đặc hiệu của HPV (HPV-DNA) được xem là tiêu chuẩn để chẩn đoán HPV, xét nghiệm này có độ nhạy và độ đặc hiệu cao hơn Pap test, cho phép định tuýp HPV, định nhóm HPV nguy cơ cao/thấp và định lượng HPV. Có thể sử dụng các phương pháp sau đây:

Phương pháp PCR – xét nghiệm sinh học phân tử: phát hiện đoạn gen đặc hiệu HPV – DNA với độ nhạy và độ đặc hiệu rất cao, sử dụng rộng rãi trong các phòng xét nghiệm sinh học phân tử.
Xét nghiệm HPV real time PCR: chẩn đoán có độ nhạy, độ đặc hiệu và tính khả thi cao trong việc phát hiện nhiễm HPV và định type HPV, tránh được ngoại nhiễm sản phẩm PCR dẫn đến kết quả dương tính giả.

5. Lý do khuyến nghị sử dụng vắc-xin HPV?

5.1 Vắc-xin HPV

Do vi-rút HPV thường mắc phải qua quan hệ tình dục, phần lớn phụ nữ đều bị phơi nhiễm vi-rút trong cuộc đời mình và thường là ở độ tuổi đầu 20. Hiện có rất ít vắc-xin phòng ngừa ung thư và sự ra đời của vắc-xin HPV là một bước đột phá của khoa học.

Các chuyên gia y tế hiện khuyến nghị tất cả phụ nữ đều nên tiêm phòng, và cả nam giới cũng vậy, từ 9 tuổi trở đi trước khi có bất kỳ hình thức quan hệ tình dục nào. Mặc dù việc tiêm vắc-xin không giúp phòng ngừa mọi chủng vi-rút HPV nhưng chúng có hiệu quả gần như 100% trong việc phòng các chủng có nguy cơ cao, là nguyên nhân gây ra 70% trong số các ca ung thư cổ tử cung và một số bệnh ung thư khác.

Nếu quý vị có kết quả xét nghiệm tầm soát dương tính (ví dụ, các tế bào bất thường được phát hiện qua phết tế bào cổ tử cung hoặc kết quả xét nghiệm dương tính đối với các phân tuýp HPV có nguy cơ cao), quý vị có thể được giới thiệu làm thủ thuật soi cổ tử cung. Soi cổ tử cung là thủ thuật sử dụng một dụng cụ gọi là máy soi cổ tử cung để kiểm tra kỹ cổ tử cung xem có bất thường nào không.

5.2 Phòng ngừa

Không có cách nào đơn giản để tránh nguy cơ nhiễm vi-rút HPV. Do đó, điều quan trọng là phải đi khám bác sĩ phụ khoa định kỳ và tuân thủ chương trình tầm soát do bác sĩ khuyến nghị để đảm bảo phát hiện sớm nếu nhiễm HPV, hoặc phát hiện tế bào bất thường. Tiêm vắc-xin HPV là cách tốt nhất để bảo vệ bạn khỏi nhiễm HPV, nhưng ngay cả khi đã tiêm vắc-xin, bạn vẫn nên tiếp tục khám tầm soát.