Phù to chi sau điều trị ung thư vú, xử trí thế nào?

Một trong những tác dụng phụ thường gặp trong điều trị ung thư vú, tỷ lệ mắc có thể liên đến 45% ở những người bệnh có phẫu thuật vét hạch nách, đặc biệt trong ung thư vú là tắc nghẽn, ứ đọng dịch trong hệ bạch huyết, dẫn đến vùng cánh tay bị phù to, còn gọi là phù bạch mạch hoặc phù tay voi. Người bệnh sẽ cảm thấy khó chịu, có khi đau, các chi khó cử động và di chuyển, gây khó khăn trong sinh hoạt và giảm đáng kể chất lượng cuộc sống.

Vai trò của bạch huyết trong cơ thể?

Bạch huyết là một chất lỏng màu trong suốt , giàu protein thu thập từ các mô cơ thể, vận chuyển chất béo và protein từ ruột non. Bạch huyết di chuyển khắp cơ thể, trong các mạch bạch huyết để tìm kiếm vi khuẩn, vi rút, chất thải, độc tố và mang chúng đến các hạch bạch huyết. Các hạch bạch huyết sau đó sẽ lọc chất lỏng để đào thải các tạp chất ra khỏi cơ thể.

Phù bạch mạch do sự tổn thương các mạch hoặc hạch bạch huyết, có thể xuất phát từ nguyên nhân nhiễm trùng, ký sinh trùng, ung thư hoặc xạ trị ung thư, phẫu thuật hoặc do chấn thương… Đây là nguyên nhân thứ phát, hay gặp nhất so với các phù bạch mạch bệnh lý (nguyên phát).

Phù bạch mạch sau điều trị ung thư vú?

Triệu chứng phổ biến nhất của phù bạch mạch là sưng to bên cánh tay. Biểu hiện sưng, có thể đến cẳng tay, cổ tay, các ngón tay và  thường phát triển dần dần theo thời gian. Chu vi tay bên phù bạch mạch to hơn bên kia.

Lúc đầu, vị trí phù tay voi sẽ sưng, mềm. Theo thời gian, nó có thể trở nên dày đặc, xơ cứng hơn và có thể làm cho da của người bệnh trông nổi hạt. Người bệnh cũng có thể bị đau, nặng nề cánh tay, chân hoặc phạm vi chuyển động ở chi bị ảnh hưởng, gây khó khăn khi vận động, sinh hoạt. Sau thời gian dài có thể gây biến chứng, liệt cánh tay.

Đánh giá giai đoạn phù bạch mạch trong điều trị?

• Giai đoạn sớm: Hệ bạch huyết bị tổn thương một phần do xạ trị hoặc do phẫu thuật điều trị ung thư. Việc điều trị ở giai đoạn sớm phù bạch mạch sẽ dễ hồi phục hơn. Các triệu chứng ban đầu của phù bạch mạch là sưng ở tay bên có phẫu thuật vét hạch nách, thường đi kèm với sự khó chịu ở mức độ thấp và đôi khi có thể đau nhẹ. Người bệnh có thể thấy khó khăn hoặc chật chội khi mặc quần áo.    
•  Giai đoạn I: Nếu giai đoạn sớm bị bỏ qua hoặc không được điều trị, hiện tượng phù ấn lõm có thể xảy ra. Đây có thể xem là giai đoạn đầu tiên của phù bạch mạch, còn được gọi là phù bạch mạch đảo ngược. Ở giai đoạn này người bệnh có biểu hiện phù nhẹ, mềm ấn lõm không xơ hóa, thấy giảm sưng nề rõ khi nâng cao cánh tay.
• Giai đoạn II: Giai đoạn này được nhận biết thông qua việc da xơ cứng lại, không còn khả năng tự hồi phục. Khi dùng tay ấn vào da, vết lõm sẽ vẫn còn và không tự trở lại trạng thái ban đầu, không giảm sưng nề khi nâng cao chi, vùng da mặt lưng ngón tay, ngón chân không thể kéo lên hoặc kéo lên rất khó khi so sánh với vùng da ở tay bình thường. Nhiễm khuẩn da cũng thường hay gặp ở giai đoạn này.
• Giai đoạn III: Được gọi là giai đoạn phù vĩnh viễn. Ở giai đoạn này, da của người bệnh bị sưng căng cứng, rất khó để nắm lấy da bằng hai ngón tay. Trên da có nhiều nhú sần sùi, nang hóa, có đường dò và dày sừng. Các nếp gấp da sâu hơn ở cổ tay , người bệnh không có hoặc ít ấn lõm. Nhiễm khuẩn ở da, ở móng do vi khuẩn và do nấm thường xuyên, dù có điều trị.

Các phương pháp điều trị phù bạch mạch

Giai đoạn đầu có thể dùng thuốc corticoide, Daflon kết hợp mang tất tay, vật lý trị liệu , tập vận động cánh tay. Khi ngủ người bệnh nên gác tay bị phù lên một cái gối nhỏ. 

Giai đoạn muộn có thể dùng thêm biện pháp nối mạch bạch huyết cẳng tay bằng vi phẫu hay các biện pháp ngoại khoa khác tuy nhiên các biện pháp này cũng ít khi đạt hiệu quả cao. Do vậy việc điều trị sớm rất cần thiết để tránh di chứng xấu sau này.

Để đặt lịch thăm khám cùng các chuyên gia đầu ngành Ung bướu tại HTYT Hưng Việt, quý khách hàng vui lòng liên hệ hotline:

Có thể bạn quan tâm:

• Tin tức & các chương trình khuyến mại tại Hưng Việt
• Theo dõi Fanpage cung cấp Kiến thức: Dấu hiệu nhận biết, phương pháp điều trị, cách phòng chống và phục hồi cho bệnh nhân: Fanpage của Hệ thống Hưng Việt