Nhiều bệnh nhân nghe đến xạ trị lại cảm thấy lo lắng hoặc có những hiểu nhầm về phương pháp này. Vậy trị xạ ung thư có vai trò như nào trong điều trị ung thư và một số điều bệnh nhân và người nhà nên biết.
Xạ trị là gì
Xạ trị là một phương pháp điều trị ung thư sử dụng các tia bức xạ ion hóa có năng lượng cao để tiêu diệt tế bào ung thư. Thông thường, điều trị ung thư là áp dụng kết hợp nhiều phương pháp khác nhau cùng trị xạ. Bệnh nhân có thể được áp dụng xạ trị kết hợp với phẫu thuật hoặc hóa trị để đảm bảo hiệu quả điều trị.
Vai trò của xạ trị trong điều trị ung thư
Các tế bào ung thư thường phân chia nhanh hơn tế bào bình thường. Chúng cũng nhạy cảm hơn với tác động của xạ trị. Xạ trị có thể được áp dụng độc lập hoặc kết hợp với hóa trị và phẫu thuật trong một kế hoạch điều trị đa mô thức, nhằm tăng cường hiệu quả tiêu diệt khối u. Đôi khi, xạ trị còn được sử dụng như một phương pháp điều trị dự phòng. Trị xạ đóng vai trò trong tiêu diệt các tế bào ung thư tiềm ẩn trước khi chúng phát triển thành khối u lớn và gây ra các triệu chứng lâm sàng.
Một trong những ưu điểm nổi bật của xạ trị là khả năng tăng chất lượng cuộc sống của bệnh nhân trong và sau quá trình điều trị. Ngoài ra, xạ trị cũng có vai trò trong việc giảm nhẹ các triệu chứng do khối u gây ra. Giảm thiểu một số triệu chứng như đau, chảy máu, hoặc chèn ép các cơ quan khác, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Mặc dù vậy, trị xạ ung thư cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn.
Giải đáp những câu hỏi thường gặp về xạ trị
Xạ trị có phải là phương pháp an toàn
Xạ trị là phương pháp điều trị hiệu quả cho các bệnh nhân ung thư. Bệnh nhân được chỉ định xạ trị vừa để kiểm soát các triệu chứng của bệnh cũng như hạn chế tốc độ phát triển của khối u. Không chỉ ung thư, xạ trị cũng được áp dụng điều trị cho các bệnh lý lành tính khác.
Có phải cứ trị xạ ung thư là bị rụng tóc không
Nhiều người bị lầm tưởng rằng xạ trị bất kỳ bệnh lý nào cũng khiến rụng tóc. Trên thực tế, xạ trị chỉ làm rụng lông ở khu vực chiếu tia xạ. Mức độ và tính chất của việc rụng tóc/ lông phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Các yếu tố này bao gồm loại xạ trị, liều lượng, kích thước vùng được tác động và sức khỏe tổng thể của người bệnh. Ví dụ bệnh nhân xạ u não, liều xạ tác động trực tiếp lên các nang tóc và tế bào nang tóc dẫn tới rụng tóc. Còn với xạ trị các vùng khác, ví dụ như ngực, bụng… thì chỉ rụng lông ở vị trí tiếp xúc với tia xạ.
Trị xạ ung thư có mệt không
Có người bệnh sẽ cảm thấy mệt mỏi, đây là một phản ứng phổ biến. Với kỹ thuật xạ trị truyền thống, người trị xạ ung thư thường thấy mệt mỏi. Vì tia xạ tiêu diệt tế bào ung thư và ảnh hưởng tới những tế bào lành tính xung quanh. Điều này làm giảm năng lượng của cơ thể người bệnh, dẫn tới cảm giác mệt mỏi.
Biện pháp hạn chế hoặc giảm nhẹ tác dụng phụ của xạ trị truyền thống
Với bệnh nhân trị xạ ung thư bằng kỹ thuật truyền thông, dễ có cảm giác mệt mỏi, có một số biện pháp hạn chế và giảm nhẹ tác dụng phụ:
- Duy trì chế độ ăn uống cân đối, vận động hoặc tập thể dục và đảm bảo lối sống lành mạnh.
- Không kiêng ăn uống quá khắt khe, quan trọng vẫn phải ăn đủ chất. Đảm bảo người bệnh có đủ sức đề kháng, các tế bào trong cơ thể có đủ năng lượng để hồi phục sức khỏe.
- Tham khảo ý kiến của bác sĩ để có thể sử dụng các loại thuốc hỗ trợ khi cần thiết.
- Tuân thủ phác đồ của bác sĩ điều trị chính để đảm bảo hiệu quả trị xạ.
Đối với những người đang trải qua xạ trị, việc giữ gìn sức khỏe tinh thần cũng quan trọng không kém. Hỗ trợ từ gia đình, bạn bè hoặc tham gia các cộng đồng có thể giúp giảm bớt cảm giác mệt mỏi và cải thiện chất lượng cuộc sống. Ngoài ra, người bệnh có thể việc thực hiện các hoạt động nhẹ nhàng như đi bộ hoặc yoga. Cách này cũng có thể giúp tăng năng lượng.
Kỹ thuật trị xạ ung thư mới giúp hạn chế các tác dụng phụ
Xạ trị là một lĩnh vực đang phát triển nhanh chóng với sự tiến bộ của công nghệ và kỹ thuật. Máy xạ trị hiện đại như máy gia tốc tuyến tính giúp tăng cường hiệu quả và giảm thiểu tác động đến bệnh nhân. Kỹ thuật này hạn chế nhiều tác dụng phụ của kỹ thuật truyền thống. Máy xạ trị gia tốc tuyến tính giúp bác sĩ điều biến liều xạ. Các chùm tia phóng xạ với liều lượng và đường đi được tính toán cẩn thận để không chỉ tiêu diệt tế bào ung thư mà còn bảo vệ các tế bào lành tính xung quanh. Vì vậy hiệu quả xạ trị cũng được cải thiện và người bệnh ít cảm thấy mệt mỏi sau mỗi lần trị xạ.
Nếu bạn hoặc người thân của bạn đang trong quá trình xạ trị. Và có bất kỳ lo lắng nào về tác dụng phụ, nên liên hệ với các chuyên gia y khoa hoặc bác sĩ điều trị. Họ sẽ cung cấp thông tin chi tiết và hỗ trợ cần thiết để giúp bạn vượt qua giai đoạn khó khăn.