5 Triệu chứng ung thư đại tràng di căn xương

Theo GLOBOCAN năm 2020, ung thư đại tràng đứng thứ 6 với 6.448 ca mắc mới và 3.445 ca tử vong trong số các loại ung thư phổ biến nhất ở Việt Nam. Ung thư đại tràng có thể di căn đến gan, phổi, xương, não và hạch. Trong đó, triệu chứng ung thư đại tràng di căn xương khá đặc thù, có biểu hiện đau nhức, dễ gãy xương, chèn ép dây thần kinh hoặc tủy sống, táo bón, mệt mỏi, buồn nôn… Cùng tìm hiểu rõ hơn các triệu chứng này trong bài viết dưới đây.

1. Tổng quan về ung thư đại tràng di căn xương

Ung thư đại tràng di căn xương là tình trạng những tế bào ung thư đại tràng di chuyển đến tổ chức xương thông qua hệ thống mạch máu và bạch huyết. Thời gian trung bình để ung thư đại tràng di căn đến xương là khoảng 20 tháng. Khi di căn đến xương, tế bào ung thư sẽ biến đổi, tránh hệ miễn dịch của cơ thể, nhân lên và tạo thành một khối u mới.

Trong một nghiên cứu của BMC Cancer, tác giả đã chỉ ra ung thư đại tràng di căn xương có tỉ lệ khoảng 5.5% tổng số các trường hợp di căn, 14/14 trường hợp phát hiện muộn ở giai đoạn đã có di căn thứ phát. Tỉ lệ ung thư đại tràng di căn xương đơn độc là rất thấp, ung thư thường phát hiện cùng các tổn thương di căn khác như phổi và gan.

Ung thư đại tràng di căn đến rất nhiều vị trí xương trong cơ thể và cột sống là vị trí hay gặp nhất. Ngoài ra cũng có thể di căn đến các vị trí khác như xương sọ, xương đòn, xương cánh tay, xương ức, xương sườn, xương đùi và khung chậu.

Theo nghiên cứu của O’Connell tiên lượng sống 5 năm của bệnh nhân ung thư đại tràng di căn xương  là 8.1%. Thời gian sống của bệnh nhân còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như:

• Tình trạng bệnh: Mức độ xâm lấn đến ít hay nhiều cơ quan
• Mức độ biệt hoá của tế bào: Tế bào biệt hoá cao có tiên lượng tốt hơn tế bào biệt hoá thấp.
• Các bệnh lý nền: huyết áp cao, các bệnh lý về tim mạch, phổi,…
• Độ tuổi
• Tâm lý người bệnh và sự hợp tác với bác sĩ.
• Chế độ dinh dưỡng

2. Triệu chứng ung thư đại tràng di căn xương

Triệu chứng ung thư đại tràng di căn xương là tập hợp các biểu hiện của khối u tại đại tràng và vị trí của xương mà khối u di căn đến.

Tế bào ung thư sau khi di chuyển đến xương sẽ tồn tại ở cơ quan này một thời gian. Gặp điều kiện thích hợp, các tế bào này nhân lên và hình thành khối u thứ phát. Các khối u này sẽ phát triển cả về số lượng và kích thước một cách nhanh chóng nếu không được phát hiện và điều trị.

Tùy vào số lượng và kích thước khối u thứ phát, triệu chứng của ung thư đại tràng đã di căn đến xương là:

• Đau nhức xương
• Dễ gãy xương
• Mệt mỏi, buồn nôn, chán ăn
• Chèn ép dây thần kinh hoặc tủy sống gây tê bì hoặc liệt
• Táo bón

2.1. Đau nhức và dễ bị gãy xương

Đau nhức và dễ bị gãy xương là một trong những triệu chứng ung thư đại tràng di căn xương. Cơn đau có tính chất dữ dội, nếu không được điều trị, mức độ đau sẽ ngày càng tăng dần. Do cơn đau kéo dài và dai dẳng nên người bệnh sẽ rất nhanh rơi vào tình trạng suy kiệt và tăng cao nguy cơ tử vong.

Các xương có tỉ lệ xuất hiện di căn lớn gồm hệ xương cột sống và xương chậu, một số vị trí khác như xương đùi, xương cánh tay cũng có thể là nơi ung thư di căn.

Cơ chế gây đau và gãy xương: Sau khi tế bào ung thư di căn đến xương, tại vị trí đó, hình thành nên khối u. Khối u phát triển, làm căng màng xương. Sau đó, chèn ép và làm tăng áp lực nội sọ. Khối u xâm lấn lan ra các tổ chức xung quanh và phá hủy xương, gây nên tình trạng gãy xương.

2.2. Táo bón

Khi hệ tiêu hóa không có đủ chất lỏng hoặc không có nhu động ruột (ruột non và đại tràng) thì rất dễ dẫn đến táo bón. Bệnh nhân ung thư đại tràng di căn xương gặp tình trạng táo bón do o khối u to ở vị trí khung chậu.

Ngoài ra, nguyên nhân cũng có thể là vì tác dụng phụ của một số phương pháp điều trị ung thư đại tràng di căn xương hay thay đổi thuốc giảm đau, chế độ dinh dưỡng (số lượng và loại thức ăn), ít vận động, suy nhược cơ thể hoặc lượng chất lỏng đưa vào cơ thể ít.

2.3. Mệt mỏi, buồn nôn, chán ăn

Mệt mỏi, buồn nôn, chán ăn là những triệu chứng của ung thư đại tràng di căn xương. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do:

• Do ung thư đại tràng làm thay đổi nội tiết ở cơ thể người bệnh.
• Do điều trị ung thư: Các phương pháp như hóa trị, xạ trị, phẫu thuật và liệu pháp miễn dịch có thể gây mệt mỏi cho bệnh nhân. Bởi vì chúng làm tổn thương các tế bào khỏe mạnh ngoài các tế bào ung thư. Không những vậy, một số tác dụng phụ của các phương pháp trên làm cho bệnh nhân có cảm giác chán ăn, buồn nôn.
• Do thuốc: Một số loại thuốc điều trị ung thư đại tràng như giảm đau…
• Do thiếu máu: Ung thư di căn đến tủy xương làm giảm quá trình tạo máu.
• Do tâm lý: Bệnh nhân lo âu, căng thẳng.

Ngoài ra, các nguyên nhân khác như thiếu ngủ, thiếu vận động, dinh dưỡng kém cũng có thể gây ra mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn.

2.4. Chèn ép dây thần kinh hoặc chèn ép tủy sống

Khối u ung thư đại tràng di căn đến xương, nhất là xương cột sống hoặc khoang ngoài màng cứng và gây chèn ép tủy sống thứ phát. Tình trạng chèn ép dây thần kinh hoặc tủy sống gây rối loạn cảm giác, yếu liệt tay chân. Đây là một triệu chứng cần chẩn đoán và điều trị sớm, tránh dẫn đến liệt khó có thể hồi phục.

Biểu hiện nặng của triệu chứng ung thư đại tràng di căn xương là tình trạng mất khả năng kiểm soát việc tiểu tiện, liệt bàng quang. Cần sớm phát hiện và xử trí tránh hậu quả tổn thương thần kinh không hồi phục.

2.5. Tăng calci huyết

Việc tăng hủy xương do di căn khiến lượng lớn calci từ xương di chuyển vào máu. Quá tải lượng vi chất này khiến người bệnh xuất hiện tập hợp các triệu chứng như tiểu nhiều, tiểu dắt, mệt mỏi, táo bón. Một số trường hợp xuất hiện tình trạng mất khẩu vị hoặc nôn, buồn nôn.

Phát hiện tăng calci huyết và các triệu chứng thường không khó và là chỉ điểm cho các rối loạn về xương trong đó có ung thư di căn.

3. Điều trị ung thư đại tràng di căn xương

Giai đoạn di căn xương ở bệnh nhân ung thư đại tràng rất khó điều trị. Ở giai đoạn này, không còn khả năng triệt căn mà biện pháp chủ yếu là điều trị triệu chứng, chăm sóc và giảm nhẹ đau đớn cho người bệnh. Đồng thời, hạn chế tối đa quá trình hủy xương, nâng cao chất lượng cuộc sống và tiên lượng sống cho người bệnh.

Lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp cho ung thư đại tràng di căn xương phụ thuộc vào một số yếu tố:

• Số lượng và kích thước khối u di căn xương.
• Vị trí di căn xương.
• Mức độ xâm lấn các cơ quan kế cận.
• Tính chất biệt hóa của tế bào.

Một số phương pháp điều trị ung thư đại tràng di căn xương phổ biến là: xạ trị, phẫu thuật, hóa trị.

3.1. Xạ trị

Đây là phương pháp lựa chọn đầu tiên với các bệnh nhân đã di căn xương trong ung thư đại tràng.

Xạ trị nhằm giảm và chống lại các biến chứng của ung thư đại tràng như điều trị chống đau, chống chèn ép bít tắc, chống chảy máu. Đồng thời làm chậm tốc độ phát triển của bệnh, cải thiện chất lượng sống và tiên lượng sống cho bệnh nhân.

3.2. Phẫu thuật

Phẫu thuật là phương pháp hạn chế chỉ định trong giai đoạn này. Tùy từng trường hợp vị trí khối u, kích thước, số lượng khối u, tuổi và bệnh lý nền của bệnh nhân mà bác sĩ sẽ đưa ra chỉ định phẫu thuật phù hợp.

Các phương pháp phẫu thuật đối với giai đoạn này là:

• Ổn định cấu trúc xương nhờ phương pháp cố định xương, đề phòng gãy xương bệnh lý hoặc cắt bỏ tổn thương xương ở giai đoạn muộn (có thể tái tạo khớp nếu cần).
• Tạo hình xương đốt sống bằng cách tiêm xi măng vào xương có bóng hoặc không có bóng trong trường hợp gãy xương đốt sống
• Phẫu thuật thay thế xương nhân tạo.

3.3. Hóa trị

Hóa trị trong ung thư đại tràng di căn xương thường được kết hợp với xạ trị để thu nhỏ kích thước khối u. Hạn chế tối đa tình trạng xâm lấn và di căn đến các tổ chức khác trong cơ thể.

Nhận biết chính xác triệu chứng ung thư đại tràng di căn xương và nguyên nhân sẽ giúp bạn thăm khám và điều trị kịp thời, phù hợp. Từ đó giảm đau, nâng cao chất lượng và tiên lượng sống cho bệnh nhân.

Bài viết trên chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.