Theo GLOBOCAN năm 2020, Việt Nam đứng thứ 10 về ung thư tuyến giáp với hơn 5471 ca mắc mới (3%), tử vong 642 ca (0,52%). [1] Việc nhận biết triệu chứng ung thư tuyến giáp giai đoạn cuối có vai trò quan trọng giúp điều trị kịp thời, phù hợp, nâng cao tiên lượng sống cho bệnh nhân. Hãy tìm hiểu kỹ hơn về các triệu chứng này trong bài viết dưới đây.
1. Triệu chứng ung thư tuyến giáp giai đoạn cuối
1.1. Khối u lớn ở cổ sưng to và đau rát
Vị trí tuyến giáp ở vùng cổ trước, do vậy khi khối u có kích thước lớn sẽ thấy một khối lớn nổi gồ trên da rất dễ nhận biết bằng mắt thường. Khi ung thư tuyến giáp tiến triển sang giai đoạn cuối, khối u ở cổ sưng to khiến người bệnh cảm thấy đau rát, khó chịu.
Khối ung thư tuyến giáp ở giai đoạn cuối thường cứng, di động theo nhịp nuốt của bệnh nhân khi u nhỏ; nhưng dính và di động hạn chế khi u to và xâm lấn rộng.
Nguồn: PGS.TS. Nguyễn Văn Hiếu – Phó Giám đốc Bệnh viện K, Ung thư học, trang 148, NXB Y Học, Hà Nội
1.2. Nổi hạch to, đầu bị sưng to bất thường
Các nhóm hạch ở vùng cổ hay gặp di căn như: chuỗi hạch cảnh, hạch trước khí quản, hạch chuỗi quặt ngược. Thông thường hay gặp hạch cổ 1 bên hơn là hạch cổ 2 bên.
Với giai đoạn ung thư tuyến giáp sớm, hạch thường cứng và di động khi hạch chưa xâm lấn; nhưng ở giai đoạn muộn khi hạch to hoặc xâm lấn thì di động hạn chế.
Nguồn: PGS.TS. Nguyễn Văn Hiếu – Phó Giám đốc Bệnh viện K, Ung thư học, trang 149, NXB Y Học, Hà Nội
1.3. Ho nhiều, ho ra máu và tràn dịch màng phổi
Triệu chứng ung thư tuyến giáp giai đoạn cuối thường gặp là ho ra máu hoặc tràn dịch màng phổi do khối u xâm lấn vào vùng phổi. [2] Máu thường có bọt và màu đỏ tươi. Triệu chứng này cần được phát hiện càng sớm càng tốt dựa trên lâm sàng và chụp X-quang hoặc chụp CT.
1.4. Khàn tiếng, mất giọng
Bệnh nhân có triệu chứng ung thư tuyến giáp giai đoạn cuối thường bị khàn tiếng và mất giọng. Do các hạch nổi vùng cổ bị sưng to và chèn ép dây thanh quản gây ảnh hưởng tới giọng nói người bệnh. [2]
Ở ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu, giọng nói chỉ bị khàn một số âm. Nhưng khi ung thư tuyến giáp tiến triển tới giai đoạn cuối thì bị bệnh nhân bị khàn tiếng toàn bộ cả câu, thậm chí rè tiếng và mất giọng nên khó khăn trong giao tiếp.
1.5. Khó nuốt thức ăn và uống nước
Với ung thư tuyến giáp giai đoạn cuối, khối u khi sưng phình to có thể gây chèn ép lên thực quản khiến người bệnh gặp khó khăn trong ăn uống. Vì vậy, giai đoạn này người bệnh nên chọn những loại thức ăn dạng lỏng và bổ sung dinh dưỡng. [2]
1.6. Vàng da, vàng mắt
Vàng da, vàng mắt là dấu hiệu điển hình thường gặp khi có tổn thương tế bào gan. Đây là biểu hiện của khối u ung thư tuyến giáp đã di căn tới gan, ngoài ra còn có thể kèm theo sụt cân, chán ăn… [2]
1.7. Da bị nổi ngứa
Khối u ung thư tuyến giáp giai đoạn cuối có kích thước lớn dẫn đến tình trạng căng da và thâm nhiễm da vùng cổ. Điều này khiến da có dấu hiệu bị nổi ngứa, thâm nhiễm, thậm chí sùi loét chảy máu. [2]
1.8. Đau xương, xương dễ gãy
Đây là dấu hiệu của ung thư tuyến giáp giai đoạn cuối đã di căn xương. Bệnh nhân gặp phải các triệu chứng như đau nhức xương khớp, xương giòn dễ gãy làm ảnh hưởng tới sinh hoạt hàng ngày. [2]
1.9. Đau đầu, suy giảm trí nhớ, mất ngủ thường xuyên
Người bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng đau đầu thường xuyên, suy giảm trí nhớ và mất ngủ khi khối u tuyến giáp đã gây tổn thương đến não bộ. Những triệu chứng này nghiêm trọng hơn nếu không được phát hiện sớm và gây ảnh hưởng tới tâm lý và thể trạng của người bệnh. [2]
2. Ung thư tuyến giáp giai đoạn cuối di căn đến đâu?
Ung thư tuyến giáp sẽ di căn tới các cơ quan thường gặp như hạch cổ, phổi, não và xương. Theo Hiệp hội Tuyến giáp Hoa Kỳ, khoảng 70% trường hợp u đã di căn tới hệ thống hạch bạch huyết ở cổ và 57% di căn xa; trong đó phổi là cơ quan di căn xa phổ biến nhất chiếm khoảng 84% trường hợp.[3]
Dưới đây là các triệu chứng khi ung thư tuyến giáp giai đoạn cuối đã di căn:
- Ung thư tuyến giáp di căn hạch cổ:
Hạch cổ là vị trí di căn thường gặp trong ung thư tuyến giáp giai đoạn cuối. Người bệnh có thể dễ dàng nhận biết qua các biểu hiện như hạch sưng to, sờ thấy nhiều hạch nổi vùng cổ kèm đau rát họng, khàn giọng, thay đổi giọng nói.
Phổi là cơ quan di căn xa ngoài cổ hay gặp nhất trong ung thư tuyến giáp và cần được điều trị sớm vì ảnh hưởng nghiêm trọng tới hệ hô hấp của người bệnh. Các dấu hiệu tổn thương phổi khi khối ung thư di căn đến như: ho nhiều, ho ra máu, tràn dịch màng phổi, đau tức ngực, khó thở…
Ung thư tuyến giáp giai đoạn cuối di căn xương khiến cho bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi, đau nhức xương khớp, đau nhức cột sống lưng, xương giòn và dễ gãy, hạn chế vận động trong sinh hoạt hằng ngày.
Não bộ là trung tâm điều khiển mọi hoạt động của cơ thể, do vậy nếu khối u tuyến giáp di căn đến não bộ bị ảnh hưởng sẽ dẫn đến những triệu chứng: mất ngủ, khó ngủ, suy giảm trí nhớ, buồn nôn, rối loạn tâm lý,…
3. Ung thư tuyến giáp giai đoạn cuối sống được bao lâu?
Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, tỷ lệ sống sót tương đối trong 5 năm dựa trên mức độ di căn của từng loại ung thư tuyến giáp:[4]
Thể Ung thư tuyến giáp | Khối u khu trú ở TG | Di căn khu vực | Di căn xa |
Ung thư tuyến giáp thể nhú | ~ 100% | 99% | 76% |
Ung thư tuyến giáp thể nang | ~ 100% | 97% | 64% |
Ung thư tuyến giáp thể tủy | ~ 100% | 91% | 38% |
Ung thư tuyến giáp thể không biệt hóa | 31% | 10% | 3% |
Ngoài ra, tiên lượng sống đối với bệnh nhân ung thư tuyến giáp giai đoạn cuối phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: loại ung thư tuyến giáp, mức độ di căn khối u, phương pháp điều trị phù hợp, tình trạng sức khỏe người bệnh.
4. Mục đích điều trị ung thư tuyến giáp giai đoạn cuối
Đa số ung thư tuyến giáp giai đoạn cuối không thể chữa khỏi do khối u đã di căn tới các cơ quan trên cơ thể. Vì vậy việc điều trị cho người bệnh ở giai đoạn này nhằm mục đích:
- Giảm nhẹ các triệu chứng xuất hiện.
- Ngăn cản khối u di căn ra xa hơn.
- Cải thiện chất lượng cuộc sống và kéo dài tuổi thọ cho bệnh nhân.
Với những mục đích trên, bác sĩ cần lựa chọn một kế hoạch điều trị phù hợp cho bệnh nhân. Các yếu tố cần xem xét bao gồm loại ung thư tuyến giáp, giai đoạn ung thư và sức khỏe chung của bệnh nhân. Thông thường, cần nhiều hơn một loại điều trị. [5]
Các phương pháp phổ biến được sử dụng để điều trị ung thư tuyến giáp giai đoạn cuối là:
- Phẫu thuật cắt bỏ khối u (nếu còn có thể): Đối với ung thư tuyến giáp giai đoạn cuối, phẫu thuật cắt bỏ khối u kết hợp nạo vét hạch cổ là lựa chọn tối ưu. Tuy nhiên, tùy từng thể trạng bệnh nhân và loại ung thư mắc phải mà bác sĩ sẽ quyết định có tiến hành phẫu thuật hay không.
- Xạ trị trong bằng I-131: Đối với ung thư tuyến giáp thể nhú hoặc ung thư tuyến giáp thể nang đã di căn hạch bạch huyết hoặc di căn xa, các hạch to có thể được cắt bỏ và bất kỳ chất lắng đọng nhỏ nào của tế bào ung thư có thể còn sót lại sẽ được điều trị bằng Iốt phóng xạ.
- Xạ trị ngoài: Phương pháp xạ trị chùm tia bên ngoài thường áp dụng đối với ung thư tuyến giáp giai đoạn muộn khi đã di căn tới các vùng lân cận ở cổ như thanh quản, thực quản…Xạ trị ngoài thường được thực hiện 5 ngày/tuần trong khoảng vài tuần để điều trị loại ung thư tuyến giáp thể tủy và ung thư tuyến giáp không biệt hóa. Liệu pháp này có thể sử dụng khi không đáp ứng với phóng xạ, điều trị ung thư di căn xa gây đau hoặc triệu chứng khác.
- Hóa trị: Đối với ung thư tuyến giáp giai đoạn cuối, hóa trị thường được kết hợp với xạ trị tia bên ngoài khi không còn đáp ứng với các phương pháp điều trị khác. Các loại thuốc hóa trị liệu điều trị chủ yếu là ung thư tuyến giáp thể tủy. Song hóa trị cũng gây ra nhiều tác dụng phụ không mong muốn trên cơ thể, do đó người bệnh nên trao đổi cùng với bác sĩ để giảm thiểu chúng. [6]
- Liệu pháp hormone tuyến giáp: Tuyến giáp là nơi sản xuất ra hormone T3 và T4 quan trọng cho cơ thể, nếu tuyến giáp bị cắt bỏ bằng phẫu thuật, cơ thể sẽ không thể tạo ra hormone nữa. Do dó, bệnh nhân cần uống thuốc nội tiết tố tuyến giáp để thay thế hormone tự nhiên. Bằng cách cung cấp liều lượng cao hơn bình thường hormon tuyến giáp, dẫn đến tuyến yên sẽ sản xuất TSH ở mức rất thấp. Điều này có thể làm chậm sự phát triển của bất kỳ tế bào ung thư còn lại nào và giảm nguy cơ tái phát.
- Điều trị triệu chứng và chăm sóc giảm nhẹ: Chăm sóc giảm nhẹ là một phần trong kế hoạch điều trị. Đây là phương pháp phối hợp đa ngành nhằm hỗ trợ người bệnh giảm các triệu chứng, đau và căng thẳng. Trong chăm sóc bệnh nhân ung thư, điều này rất quan trọng để cải thiện chất lượng cuộc sống cho bản thân và gia đình của họ. Nếu ung thư tuyến giáp không thể kiểm soát ở giai đoạn cuối, bệnh nhân sẽ điều trị triệu chứng và khuyến khích chăm sóc giảm nhẹ bao gồm: Thuốc kiểm soát cơn đau và triệu chứng khác, thay đổi chế độ dinh dưỡng, giúp đỡ các nhu cầu về tình cảm và tinh thần,… [7]
Trên đây là cách nhận biết chính xác triệu chứng ung thư tuyến giáp giai đoạn cuối và các phương pháp điều trị phù hợp. Nếu được khám chữa kịp thời, tuân theo phác đồ điều trị của bác sĩ thì bệnh nhân ung thư tuyến giáp giai đoạn cuối có thể cải thiện triệu chứng, kéo dài chất lượng và thời gian sống.
Bài viết trên chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Để được tư vấn miễn phí bạn vui lòng liên hệ 094 230 0707.
Có thể bạn quan tâm:
- Tin tức & các chương trình khuyến mại tại Hưng Việt
- Theo dõi Fanpage cung cấp Kiến thức: Dấu hiệu nhận biết, phương pháp điều trị, cách phòng chống và phục hồi cho bệnh nhân: Fanpage của Hệ thống Hưng Việt
1. GLOBOCAN 2020 VietnamXem chi tiết
2. Ung thư tuyến giáp di căn có nguy hiểm không? Điều trị như thế nào?Xem chi tiết
3. Summaries for the Public from Clinical Thyroidology (from recent articles in Clinical Thyroidology)Xem chi tiết
4. Thyroid Cancer Survival Rates, by Type and StageXem chi tiết
5. Treating Thyroid CancerXem chi tiết
6. Chemotherapy for Thyroid CancerXem chi tiết
7. What You Should Know About Palliative CareXem chi tiết
BS CKII Chuyên khoa Tuyến giáp Nguyễn Tiến Lãng
ĐH Y Hà Nội
Với gần 40 năm kinh nghiệm trong nghề, trong đó có hơn 30 năm phẫu thuật tuyến giáp với hơn 10.000 ca ung thư tuyến giáp, Bác sĩ CKII Nguyễn Tiến Lãng đã có nhiều công trình nghiên cứ khoa học: công trình nghiên cứu cấp Nhà nước về phẫu thuật nội soi ung thư tuyến giáp, công trình nghiên cứu cấp Bộ về phẫu thuật tuyến giáp, công trình nghiên cứu cấp Cơ sở về phẫu thuật tuyến giáp và các mặt bệnh tuyến giáp nói chung, báo cáo đánh giá kết quả phẫu thuật ung thư tuyến giáp…